phaselus ille, quem videtis, hospites,
ait fuisse navium celerrimus,
neque ullius matantis impetum trabis
nequisse praeter ire, sive palmulis
opus foret volare sive linteo. 5
et hoc negat minacis Adriatici
negare litus insulasve Cycladas
Rhodumque nobilem horridamque Thraciam
propontida trucemve Ponticum sinum,
ubi iste post phaselus antea fuit 10
comata silva: nam Cytorio in iugo
loquente saepe sibilum edidit coma.
Amastri Pontica et Cytore buxifer,
tibi haec fuisse et esse cognitissima
ait phaselus: ultima ex origine 15
tuo stetisse dicit in cacumine,
tuo imbuisse palmulas in aequore,
et inde tot per inpotentia freta
Erum tulisse, laeva sive dextera
vocaret aura, sive utrumque Iuppiter 20
simul secundus incidisset in pedem;
neque ulla vota litoralibus deis
sibi esse facta, cum veniret a marei
novissime hunc ad usque limpidum lacum.
sed haec prius fuere: nunc recondita 25
senet quiete seque dedicat tibi,
gemelle Castor et gemelle Castoris.
lugete, o Veneres Cupidinesque
et quantum'st hominum venustiorum.
passer mortuus est meae puellae,
passer, deliciae meae puellae,
quem plus illa oculis suis amabat: 5
nam mellitus erat suamque norat
ipsa tam bene quam puella matrem
nec sese a gremio illius movebat,
sed circumsiliens modo huc modo illuc
ad solam dominam usque pipiabat. 10
qui nunc it per iter tenebricosum
illuc, unde negant redire quemquam.
at vobis male sit, malae tenebrae
Orci, quae omnia bella devoratis:
tam bellum mihi passerem abstulistis. 15
O factum male! io miselle passer!
tua nunc opera meae puellae
flendo turgiduli rubent ocelli.
passer, deliciae meae puellae,
quicum lubere, quem in sinu tenere,
quoi primum digitum dare adpetendi
et acris solet incitare morsus,
cum desiderio meo nitenti 5
carum nescioquid libet iocari
ut solaciolum sui doloris,
credo ut iam gravis acquiescat ardor:
tecum ludere sicut ipsa possem
et tristis animi levare curas! 10
* * * * *
tam gratum'st mihi quam fuerunt puellae
pernici aureolum fuisse malum,
quod zonam soluit diu ligatam.
quoi dono lepidum novom libellum
arida modo pumice expolitum
Corneli, tibi: namque tu solebas
meas esse aliquid putare nugas
iam tum cum ausus es unus Italorum 5
omne aevum tribus explicare chartis
doctis, Iuppiter, et laboriosis.
quare habe tibi quidquid hoc libelli
qualecumque, quod o patrona virgo
plus uno maneat perenne saeclo. 10